(zakres materiału na dn. 12 – 25.03.2020 r.)                                    

 Zapisz w zeszycie przedmiotowym                                                                          

Temat:  Wyższe kwasy karboksylowe czyli tzw. kwasy tłuszczowe. (kl. 8b uzupełni swoje wiadomości, a kl. 8a wprowadzi je od początku)

W związku z tym, że budowa kwasów tłuszczowych jest podobna do budowy niższych kwasów karboksylowych (np. kwasu mrówkowego czy octowego)…

-  zrób na podstawie (przynajmniej) podręcznika do chemii kl. 8 str. 169-173, notatkę do zeszytu, w której powinny znaleźć się następujące informacje;

• definicja wyższych kwasów karboksylowych,
• wzory sumaryczne i nazwy trzech kwasów tłuszczowych (podr. str. 169),
• wzór grupowy kwasu oleinowego, który między 9 i 10 atomem węgla ma wiązanie podwójne, czyli jest kwasem nienasyconym – podr. str. 171,
• obserwacje i wnioski z doświadczenie nr 33 ze str. 169- 170 w podręczniku kl. 8
• reakcje spalania całkowitego kwasów tłuszczowych (palmitynowego, stearynowego i oleinowego) podr. str. 170,
• obserwacje i wnioski z doświadczenie nr 34 ze str. 170 w podręczniku kl. 8,
• obserwacje i wnioski z doświadczenia nr 35 str. 171, podr. kl. 8
• obejrzyj (ok. 4 min. filmik dot. otrz. mydła) https://www.youtube.com/watch?v=dAs07qNyif0
• co to są mydła i jak je dzielimy?
• Jak można otrzymać mydło (np. stearynian sodu) - doświadczenie nr 36 str. 172, zapisz wniosek z tego doświadczenia oraz przepisz reakcję otrzymywania mydła sodowego.
• Zastosowanie kwasów tłuszczowych.

- zad. 1 str. 173, podr. do kl. 8 (znane Wam reakcje spalania)

- zad. 6 str. 173, podr. do kl. 8 (zad. na stężenie procentowe omawiane były w kl. 7).

Zapisz w zeszycie przedmiotowym

 

Temat:  Porównanie właściwości kwasów karboksylowych.

-  zrób na podstawie (przynajmniej) podręcznika do chemii kl. 8 str. 174-176, notatkę do zeszytu, w której powinny znaleźć się następujące informacje:

• rodzaje (podział) kwasów karboksylowych – graf ze str. 174, podr. kl. 8
• podobieństwa i różnice we właściwościach kwasów karboksylowych – tabela ze str. 175, podr. kl. 8 do przepisania.

- zad. 1 str. 176 podręcznik kl. 8 (znane Wam reakcje spalania)

- zad. 7 str. 176 podręcznik kl. 8 (zad. na stężenie procentowe omawiane były w kl. 7).

---

ZAKRES MATERIAŁU DO OPRACOWANIA Z CHEMII, KL. 8a, 8b

OD DNIA 26.03.2020 r. DO DNIA 03.04.2020 r.

Adres mojej poczty elektronicznej „do kontaktu z uczniami” to:  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.  Tak jak inni nauczyciele, utworzyłam na swojej poczcie elektronicznej „grupy klasowe”, jeśli wszyscy podali poprawne adresy swoich skrzynek pocztowych, to będziemy  stałym kontakcie.

OCENIANIE PRACY UCZNIA:

Z każdego tematu (realizowanego od czwartku 26.03.2020 r.) poproszę kilka losowo wybranych osób o przesłanie mi wykonanych zadań w formie załącznika (np. zdjęcia) na podany przeze mnie powyżej adres e-mail ( „jak w tradycyjnym” nauczaniu: np. .jeśli klasa ma fizykę w czwartki i wtorki, to zadanie z czwartku 26.03.2020 r. będę mogła sprawdzić dopiero we wtorek 31.03.2020 r.). Oczywiście od czasu do czasu sprawdzę, nie tylko bieżące zadanie, ale poproszę o przesłanie opracowań z wcześniejszych lekcji.  Oceny będę wpisywać do e-dziennika w kolumnie opisanej jako eNauczanie, z przypisaną wagą 1.

PROSZĘ NIE PRZYSYŁAĆ DO MNIE ZAŁĄCZNIKÓW Z INNYCH ADRESÓW E-MAIL NIŻ TE, KTÓRE PODALIŚCIE DO KONTAKTU!!

 

PIĄTEK, 27.03.2020 r.

 KLASA 8b, LEKCJA NR 2 WEDŁUG PLANU LEKCJI   

 KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI   

Zapisz w zeszycie przedmiotowym                                                                                       

e-Lekcja nr 1

Temat:  Wyższe kwasy karboksylowe i porównanie właściwości kwasów  - utrwalenie wiadomości z kwasów organicznych

Pracując samodzielnie w dniach 12-25 marca 2020 r. wykonaliście (mam przynajmniej taką nadzieję) notatkę i zadania, o które prosiłam. Teraz ponownie wracamy do tego materiału, żeby usystematyzować i utrwalić Waszą wiedzę.         

W celu przypomnienia sobie budowy kwasów karboksylowych zobacz mój filmik nr 1 (czas: 2 min.)           

https://youtu.be/U2F6NHgWMNA

W trakcie trwania filmiku zacznij  przepisywać do zeszytu informacje z „białej e-tablicy” jako punkt 1. Przypomnienie

Następnie zapisz do zeszytu:

zad. 3 str. 173 ( spróbuj samodzielnie wykonać zadanie – jeśli jednak masz z nim problem, to:

Zobacz filmik nr 2, który dla Ciebie nagrałam i „wspólnie” rozwiążemy to zadanie:

https://youtu.be/NKtczc1fTE4

W trakcie trwania filmiku zacznij  przepisywać do zeszytu informacje z „białej e-tablicy” .

zad. 6 str. 176 ( spróbuj samodzielnie wykonać zadanie – jeśli jednak masz z nim problem, to:

Zobacz filmik nr 3, który dla Ciebie nagrałam i „wspólnie” rozwiążemy to zadanie:

https://youtu.be/e-2BTFrVuJg

W trakcie trwania filmiku zacznij przepisywać do zeszytu informacje z „białej e-tablicy” .

Ćwiczenie do samodzielnego wykonania: 

- Zad. 5 str. 173, podręcznik (jest to zadanie na tzw. stechiometrię reakcji; jeśli „masz z nim problem” – odwiedź zakładkę eNauczanie – kl. 7 – temat: Obliczenia stechiometryczne (znajdziesz tam moje filmiki, na których wyjaśniam, w jaki sposób rozwiązuje się zadania tego typu).

- Zad. Zapisz dwie reakcje otrzymywania mydła, o podanej niżej nazwie:

1. a) oleinian potasu, b) palmitynian wapnia. Nazwij substraty tych reakcji.

 

PONIEDZIAŁEK, 30.03.2020 r.

KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI  

 KLASA 8b, LEKCJA NR 2 WEDŁUG PLANU LEKCJI

Zapisz w zeszycie przedmiotowym                                                                                       

e-Lekcja nr 2

Temat:  Estry, czyli „pachnąca chemia” - wprowadzenie

Zapisz do zeszytu:

1. Ester to - …..def. ze str. 181 – podr. ……..
2. Estryfikacja to - …..def. ze str. 181 – podr. ……..
3. Grupa estrowa to - …..def. ze str. 181 – podr. ……..
4. Ogólny zapis reakcji estryfikacji:

Zapraszam do obejrzenia filmiku (czas. ok. 7 min.), który dla Ciebie nagrałam:

https://youtu.be/mkOfTUFO_R0

W trakcie trwania filmiku zacznij  przepisywać do zeszytu informacje z „białej e-tablicy” jako notatkę do punktu 4.

5. Estry – „pachnąca chemia” (analiza tabelki, podr. str. 180, Dla dociekliwych …).

Ćwiczenie do samodzielnego wykonania: 

Zad. Wypisz w zeszycie (w formie punktów) zastosowania estrów.

Zad. Wyjaśnij (jednym zdaniem), jak rozumiesz stwierdzenie: Estry – „pachnąca chemia”

Zad. 3 str.181 podręcznik (dwie reakcje estryfikacji).

 

PIĄTEK, 03.04.2020 r.

 KLASA 8b, LEKCJA NR 2 WEDŁUG PLANU LEKCJI   

 KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI  

Zapisz w zeszycie przedmiotowym                                                                                       

e-Lekcja nr 3

Temat:  Estry – ćwiczenia

zad. 4 str. 181 podr. (spróbuj samodzielnie wykonać zadanie – jeśli jednak masz z nim problem, to: Zobacz filmik, który dla Ciebie nagrałam i „wspólnie” rozwiążemy to zadanie:

https://youtu.be/ESN4IRy-7aQ

W trakcie trwania filmiku zacznij przepisywać do zeszytu informacje z „białej e-tablicy” .

Ćwiczenie do samodzielnego wykonania:

Zad. Oblicz stosunek masowy pierwiastków chemicznych w estrze o nazwie: etanian butylu.

(Wykonaj zadanie w analogiczny sposób jak zad. 4/181 z filmiku).

Zad. 1 str.181 podr. (3 reakcje otrzymywania estrów. Proszę dodatkowo podać NAZWY SUBSTRATÓW tych reakcji.

 

---

ZAKRES MATERIAŁU DO OPRACOWANIA Z CHEMII, KL. 8a, 8b

NA dn.: 6-8 IV 2020 r. (lekcję mamy w poniedziałek 6 IV 2020 r.)

 

Przypominam adres mojej poczty elektronicznej „do kontaktu z uczniami” Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

 

PROSZĘ NIE PRZYSYŁAĆ DO MNIE ZAŁĄCZNIKÓW Z INNYCH ADRESÓW E-MAIL NIŻ TE, KTÓRE PODALIŚCIE DO KONTAKTU!! NIE TWÓRZ NOWEJ WIADOMOŚCI – UŻYWAJ FUNKCJI „ODPOWIEDZ”

PONIEDZIAŁEK, 06.04.2020 r.

KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI ;  KLASA 8b, LEKCJA NR 2 WEDŁUG PLANU LEKCJI

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym                                                                                       

e-Lekcja nr 4

Temat:  Aminokwasy – pochodne węglowodorów zawierające azot

 

Zad. 1a/181 (sprawdzamy część „zad. dom.” z poprzedniej lekcji, czyli e-lekcji nr 3).

Obejrzyj filmik nr 1, który dla Ciebie nagrałam (ok. 5 min.):

https://youtu.be/tkFe71l7igI

Zapisz notatkę do zeszytu:

1. Aminokwasy to - ….. ze str. 185 - podr. ……..
2. Grupa aminowa to - …..wzór tej grupy ze str. 182 – podr. ……..
3. Grupa karboksylowa to - …..wzór tej grupy ze str. 182 – podr. ……..
4. Nazwy aminokwasów tworzy się dodając przedrostek amino – do nazwy kwasu karboksylowego, np. kwas aminooctowy czyli kwas amino etanowy (GLICYNA to nazwa zwyczajowa tego aminokwasu).

Zapraszam do obejrzenia filmiku nr 2 (czas ok. 6 min.), który dla Ciebie nagrałam:

https://youtu.be/ufg239U7xVk

 

W trakcie trwania filmiku zacznij  przepisywać do zeszytu informacje z „białej e-tablicy” jako notatkę do punktu 4.

 

5. Właściwości fizyczne i chemiczne CH₂(NH₂)COOH …… z „tabeli” podr. str. 183…….
6. Kondensacja aminokwasów ….. ze str. 185 - podr. …….. ORAZ przepisz reakcję

kondensacji wraz z nazwami substratów i produktów reakcji – podr. str. 184.

……………………………………………………………………………………………………………………………..

(Omówimy tą reakcję dokładniej nieco później – przy omawianiu peptydów czyli białek).

 

Ćwiczenie do samodzielnego wykonania: 

Zad. Wypisz w zeszycie (w formie punktów) zastosowanie aminokwasów.

Zad. 3 str. 185 podr.

(Jeśli nie pamiętasz w jaki sposób liczy się zawartość % …, to odwiedź zakładkę eNauczanie – kl. 7 – CHEMIA – temat: Sprawdzian z działu… z 7 kwietnia 2020 r.  (znajdziesz tam mój filmik, na którym wyjaśniam, w jaki sposób rozwiązuje się zadania tego typu).

---

PIĄTEK, 17.04.2020 r. KLASA 8b, LEKCJA NR 2,  KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI   

 

Zapisz temat z nowego działu w zeszycie przedmiotowym. (LEKCJĘ POWTÓRZENIOWĄ  Z DZIAŁU POCHODNE WĘGLOWODORÓW ZROBIMY WSPÓLNIE PODCZAS NAJBLIŻSZEJ  LEKCJI ONLINE)                                                                                  

e-Lekcja nr 5

Temat:  Tłuszcze – wprowadzenie (dział: Substancje o znaczeniu biologicznym)

 

Zapisz notatkę do zeszytu:

1. Tłuszcze to  estry wyższych kwasów karboksylowych i glicerolu.
2. Przypomnienie:

a) Kwasy tłuszczowe to wyższe kwasy karboksylowe: Kwas stearynowy C₁₇H₃₅COOOH, kwas palmitynowy C₁₅H₃₁COOOH, kwas oleinowy C₁₇H₃₃

b) Glicerol, gliceryna czyli propanotriol to alkohol o 3 grupach funkcyjnych –OH. Wzór sumaryczny: C₃H₅(OH)₃

       3. Ogólny zapis otrzymywania tłuszczu w reakcji estryfikacji:

 

GLICEROL   +   KWASY TŁUSZCZOWE   >   TŁUSZCZ (ESTER)   +   WODA

 

Przykład: …… przepisz reakcję otrzymywania tłuszczu o nazwie tristearynian glicerolu z podr. str. 190…………..(szczegóły omówimy podczas lekcji online)

 

4. Wzór ogólny tłuszczów

 …….....przepisz wzór zapisany na czerwono wraz z podpisem z  podr. str. 191 …………

 

Zobacz, skojarz i przepisz:

 

5. Podział tłuszczów:

        A). ze względu na pochodzenie:

• roślinne np. olej rzepakowy, masło kakaowe
• zwierzęce np. smalec, tran
  
  B)  ze względu na stan skupienia:

• stałe np. masło, margaryna
• ciekłe np. olej słonecznikowy, tran
  
  C) ze względu na budowę cząsteczki (rodzaj wiązań)

• nasycone np. masło, margaryna, łój
• nienasycone np. tran, oliwa z oliwek, oleje…

 

Chętnym proponuję obejrzenia filmiku (czas ok. 2,5min.) tłuszcze nienasycone a tłuszcze nasycone, filmik znajduje się pod spisem treści, link poniżej:

https://poznajsienatluszczach.pl/2016/04/21/tluszcze-nasycone/

 

Ćwiczenie do samodzielnego wykonania: 

Zad. 4 str. 195 podr. (zad. można rozwiązać np. za pomocą „zwykłej proporcji”)

Zad. 5 str. 195 podr. (zad. na stężenie % z kl. VII)

 

Przypominam adres mojej poczty elektronicznej „do kontaktu z uczniami” Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

Zasady ocenianie pozostają bez zmian (pisałam o nich przed lekcją z 27.03.2020 r.). Za nie odesłanie pracy wpisuję nieprzygotowanie „np” lu minus „-„ (jeśli uczeń jeszcze nie wykorzystał limitu tj. 2 x w semestrze), a następnie ocenę niedostateczną; przy czym zapowiedziane prace pisemne np. sprawdzian są obowiązkowe!

 

PROSZĘ NIE PRZYSYŁAĆ DO MNIE ZAŁĄCZNIKÓW Z INNYCH ADRESÓW E-MAIL NIŻ TE, KTÓRE PODALIŚCIE DO KONTAKTU!! NIE TWÓRZ NOWEJ WIADOMOŚCI – UŻYWAJ FUNKCJI „ODPOWIEDZ”. PRZYPOMINAM O OBOWIĄZKU PODPISYWANIA WYSYŁANYCH DO MNIE ZAŁĄCZNIKÓW, np. stron zeszytu !!!!

---

PONIEDZIAŁEK, 20.04.2020 r.

8a, LEKCJA NR 3; KL. 8b, LEKCJA NR 2 WEDŁUG PLANU LEKCJI

 

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.

e-Lekcja nr 6

Temat:  Powtórzenie wiadomości z działu: Pochodne węglowodorów – lekcja online

 

Podczas tej lekcji – online będziemy wspólnie rozwiązywać zadania utrwalające wiadomości z działu: Pochodne węglowodorów. Przypomnimy jakie związki należą do pochodnych węglowodorów i jakie są ich grupy funkcyjne. Podczas tej lekcji będziemy rozwiązywać zadania z podręcznika str. 188: „Sprawdź, czy wiesz…; Sprawdź czy umiesz…

 

Zapisz do zeszytu jako notatkę:

1. Pochodne węglowodorów

 

 2. Zad. 1, 3, 4 z podr. str. 188 (zadania będziemy rozwiązywać podczas lekcji online)

 

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania DLA CHĘTNYCH:

Zad. 5, 6 str. 188 (Osoby chętne, po wykonaniu tych zadań mogą przesłać je do mnie do sprawdzenia na adres email podany „do kontaktu”w tytule wpisując: zadania dla chętnych)

 

PIĄTEK, 24.04.2020 r.

KLASA 8b, LEKCJA NR 2,  KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI   

Zapisz temat  w zeszycie przedmiotowym.  

e-Lekcja nr 7

Temat:  Tłuszcze – właściwości, reakcje charakterystyczne

 

Zapisz notatkę do zeszytu wg poniższych punktów:

JEŚLI CZEGOŚ NIE BĘDZIESZ ROZUMIEĆ, NIE PRZEJMUJ SIĘ … WYJAŚNIMY SOBIE WSZYSTKO PODCZAS KOLEJNEJ LEKCJI ONLINE LUB LEKCJI JUŻ W SZKOLE…?....., KTÓREJ TEMATEM BĘDZIE: PODSUMOWANIE/UTRWALENIE WIADOMOŚCI O TŁUSZCZACH.

 

1. Tłuszcze nie rozpuszczają się w wodzie, dobrze rozpuszczają się w benzynie, a gorzej w alkoholu (analiza dośw. 38, podr. str. 192)

 

2. Pyt: Jak odróżnić doświadczalnie tłuszcz nasycony (zwierzęcy) od tłuszczu nienasyconego (czyli roślinnego)? (analiza dośw. 39, podr. str. 193)

Odp.: Należy przeprowadzić doświadczenie. z wodą bromową lub rozcieńczonym roztworem KMnO₄.

…..Przerysuj dokładnie schemat doświadczenia ze strony 193 – podr.; w prawym, górnym rogu, wraz z podpisem….

Obserwacje: Tylko w probówce z olejem roślinnym woda bromowa odbarwiła się

 Wniosek: Olej roślinny zawiera związki nienasycone (z wiązaniem wielokrotnym)

 

3. Pyt: Jak odróżnić substancję tłustą (np. olej silnikowy) od tłuszczu?

Odp.: Należy przeprowadzić próbę akroleinową, będącą reakcją charakterystyczną tłuszczów, która polega na tym, że tylko podczas ogrzewania tłuszczów wydzielają się pary AKROLEINY o ostrym i drażniącym zapachu.

 

(Przeczytaj, skojarz i tego nie przepisuj: Z pewnością kiedyś czuliście zapach przypalonego oleju lub masła na patelni – ten charakterystyczny zapach, to właśnie zapach substancji o nazwie akroleina. Przypominam, że tłuszcz od strony chemicznej to ester glicerolu i kwasów tłuszczowych, a nie przypadkowy zbiór substancji, jakie występują choćby w oleju silnikowym).

 

Zapisz c.d. notatki do zeszytu:

WIEM WIĘCEJ:

4. ^*Reakcja zmydlania tłuszczów – pozwala otrzymać mydło z tłuszczu (pod wpływem temp.); TŁUSZCZ  +   WODOROTLENEK SODU >   MYDŁO  +   GLICEROL
5. ^* Reakcja hydrolizy tłuszczów – reakcja „odwrotna” do reakcji estryfikacji (otrzymywania tłuszczów), zachodzi pod wpływem enzymów.

TŁUSZCZ    +  WODA <=>   KWASY TŁUSZCZOWE   +   GLICEROL

 

Ćwiczenie do samodzielnego wykonania: 

1. Nawiązując do właściwości tłuszczów napisz krótko, jak należy rozumieć powiedzenie: „ SPŁYWA JAK PO KACZCE”. (Możesz skorzystać z zasobów Internetu lub podpowiedzi z podr. na str. 192.
2. Wyjaśnij (w zeszycie) dlaczego nie wolno gasić płonącego oleju wodą i co należy zrobić gdy zapali się olej np. na patelni? Zanim odpowiesz na to pytania obejrzyj filmik (po kliknięciu na link, „zjedź niżej”  i w punkcie nr 2 znajdziesz filmik ze strażakiem (TYLKO 38 SEKUND!) …. Jest tam też rozwiązanie tego zad.)

 

https://epodreczniki.pl/a/tluszcze---budowa-i-wlasciwosci/DWXWkOyOC

Podczas kolejnej lekcji ponownie „nawiążemy do powyższego linku”

 

 Przypominam adres mojej poczty elektronicznej „do kontaktu z uczniami” Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

Zasady ocenianie pozostają bez zmian;

 

PROSZĘ NIE PRZYSYŁAĆ DO MNIE ZAŁĄCZNIKÓW Z INNYCH ADRESÓW E-MAIL NIŻ TE, KTÓRE PODALIŚCIE DO KONTAKTU!! NIE TWÓRZ NOWEJ WIADOMOŚCI – UŻYWAJ FUNKCJI „ODPOWIEDZ”. PRZYPOMINAM O OBOWIĄZKU PODPISYWANIA WYSYŁANYCH DO MNIE ZAŁĄCZNIKÓW, np. stron zeszytu !!!!

---

 

PONIEDZIAŁEK, 27.04.2020 r.

1. 8a, LEKCJA NR 3; KL. 8b, LEKCJA NR 2 WEDŁUG PLANU LEKCJI

 

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.

e-Lekcja nr 8

Temat:  Podsumowanie wiadomości o tłuszczach – lekcja online

 

Podczas tej lekcji – online jeszcze raz omówimy właściwości tłuszczów, przypomnimy ich reakcje charakterystyczne, a następnie będziemy wspólnie rozwiązywać zadania utrwalające wiadomości o tłuszczach.

 

Zapisz do zeszytu rozwiązania poniższych zadań - (zadania będziemy rozwiązywać wspólnie podczas lekcji online)

Zad. 2, 1, 3 z podr. str. 195

Oraz zadania interaktywne o tłuszczach (na samym dole) – link poniżej:

https://epodreczniki.pl/a/tluszcze---budowa-i-wlasciwosci/DWXWkOyOC

 

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Wyjaśnij w zeszycie, jakie funkcje w organizmie pełnią tłuszcze i inne składniki odżywcze oraz zapisz jaki % masowy organizmu człowieka stanowią tłuszcze, białka i woda - (możesz skorzystać z podręcznika str. 194).

 

---

---

PONIEDZIAŁEK, 04.05.2020 r.

1. 8a, LEKCJA NR 3; KL. 8b, LEKCJA NR 2 WEDŁUG PLANU LEKCJI

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.

e-Lekcja nr 9

Temat: Białka – właściwości i reakcje charakterystyczne – lekcja online

 

1. Białka występują we wszystkich organizmach żywych, stanowią ich pożywienie, regulują procesy życiowe.
2. Wykrywanie białek (dośw.40/198 podr.) – reakcje charakterystyczne:

 

Powyższe doświadczenia obejrzysz na filmikach (2x 1min.) klikając w link (przewiń stronę do punktu 2 „Wykrywanie białek”)

https://epodreczniki.pl/a/bialka---wlasciwosci/DUyoKVZnH

 

3. Właściwości białek (dośw. 41/199 podr.):

 

Czynnik działający na białko	Efekt
wrząca woda (temp.)	denaturacja
alkohole	denaturacja
stężone kwasy	denaturacja
stężone zasady	denaturacja
sole metali ciężkich (np. Pb, Cd)	denaturacja
sole metali lekkich (np. Na)	koagulacja
Identyfikacja (r-cje charakteryst.)	Reakcja ksantoproteinowa i biuretowa

Podczas lekcji online rozwiążemy (w miarę możliwości czasowych) interaktywne zad. nr 1,3,4,5 klikając w poniższy link:

https://epodreczniki.pl/a/bialka---wlasciwosci/DUyoKVZnH

(przewiń stronę do podsumowania, poniżej słowniczka znajdują się zadania do wykonania)

 

 

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Zad. 5 str. 201 podr. (odczytaj z układu okresowego masą atomową żelaza, przyda Ci się do proporcji!)

Zadanie: Korzystając z różnych źródeł wiedzy wyjaśnij w jednym zdaniu: Dlaczego ludzie pracujący w szkodliwych warunkach, np. w zakładach przemysłowych gdzie mają bezpośredni kontakt ze szkodliwymi substancjami, powinni pić dużo mleka?

Wyjaśnij pojęcia: peptyzacja, zol, żel …………….podr. str. 201……………. Pod tymi pojęciami narysuj schemat przemiany ZOLU w ŻEL wraz z opisem …..podr, str. 200…..

 

UWAGA: 11 maja 2020 r. podczas lekcji online – sprawdzian z chemii z działu: pochodne węglowodorów (szczegóły omówię podczas dzisiejszej lekcji; sprawdzian jest wpisany także do e-dziennika już od 29 kwietnia – wtedy też rozesłałam wszystkim informacje o sprawdzianie poprzez wiadomość z e-dziennika).

 

 

 

PIĄTEK, 08.05.2020 r.

KLASA 8b, LEKCJA NR 2, KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI  

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.

 

e-Lekcja nr 10

Temat: Białka – budowa cząsteczkowa

 

Zapisz do zeszytu jako notatkę:

 

1. Białka - ……………… str. 201 w podr. ……………………

 

2. W skład cząsteczkowy wszystkich białek wchodzi: C, H, O, N, ale białka mogą zawierać jeszcze: P, Cl, Fe i inne pierwiastki.

^{* (nie przepisuj poniższego przykładu – zobacz i skojarz te wielkocząsteczkowe związki)}

Np. w mleku występuje białko o wzorze: C₁₈₆₄H₃₀₁₂O₅₇₆N₄₆₈S₂₁

 

3. Przypomnienie:

Aminokwasy to - …..def. ze str. 185 - podr. ……..

Grupa aminowa: …..przepisz wzór tej grupy ze str. 182 – podr. ……..

Grupa karboksylowa: ….. przepisz wzór tej grupy ze str. 182 – podr. ……..

 

4. Kondensacja aminokwasów - ……………… str. 185 w podr. ……………………

Pod definicją przepisz reakcję wraz z podpisem:

Reakcja kondensacji glicyny ………….podr. str. 184 …………...

 

5. Peptydy powstają w reakcji kondensacji aminokwasów; np. gdy połączą się 2 aminokwasy powstaje dipeptyd, gdy 3 – tripeptyd.

Związki chem. zbudowane z dużej liczby fragmentów aminokwasów to tzw. polipeptydy.

 

6. W przyrodzie występuje kilkaset aminokwasów, ale tylko ok. 20 to tzw. aminokwasy białkowe, które wchodzą w skład białek.

 

7. Wiązanie peptydowe!!!: ……………… str. 185 w podr. ……………………

Pod definicją przepisz wzór grupy peptydowej

………….podr. str. 184 – wzór zapisany na niebiesko!!! …………...

 

8. Peptydy: ……………… str. 185 w podr. ……………………

 

Chętnych zapraszam do przejrzenia stron z poniższego linku (wrócimy jeszcze do tego linku podczas lekcji powtórzeniowej o białkach w dniu 15 maja 2020 r.)

https://epodreczniki.pl/a/bialka---budowa/Di56UwmTx

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Zad. 1 str. 201 podr. (wybierz tylko prawdziwe informacje dotyczące białek)

Zad. 2 str. 201 podr. ( obliczanie masy cząsteczkowej – umiejętność z kl. 7 z I semestru J)

 

Przygotuj się do sprawdzianu z działu POCHODNE WĘGLOWODORÓW, który przypominam piszemy podczas najbliższej lekcji online tj. w poniedziałek 11 maja 2020 r. (sprawdzian zapowiedziałam przez e-dziennik w dniu 29 kwietnia 2020 r.)

 

 

PONIEDZIAŁEK, 11.05.2020 r.

1. 8a, LEKCJA NR 3; KL. 8b, LEKCJA NR 2 WEDŁUG PLANU LEKCJI

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.

 

e-Lekcja nr 11

Temat: Sprawdzian wiadomości z działu: Pochodne węglowodorów – lekcja online

 

Uczestnictwo w sprawdzianie jest obowiązkowe

Sprawdzian będzie pisany przez Was w formie online przy wykorzystaniu platformy: TESTPORTAL.PL

 

Powodzenia!!!

 

---

---

PIĄTEK, 15.05.2020 r.

KLASA 8b, LEKCJA NR 2,  KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI   

Zapisz temat  w zeszycie przedmiotowym.  

e-Lekcja nr 12

Temat:  Analiza sprawdzianu z działu: Pochodne węglowodorów. Podsumowanie wiadomości o białkach

 

Zapisz do zeszytu jako notatkę:

 

1. Analiza sprawdzianu: podaj po dwa przykłady (nazwa związku i wzór sumaryczny): alkoholu, kwasu karboksylowego, estru i aminokwasu ORAZ otocz pętlą i nazwij ich grupy funkcyjne!!!

…………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………….

2. Budowę białek opisał amerykański fizyk i chemik Linus Carl Pauling

 

Ciekawostka - zobacz, przeczytaj, skojarz, nie przepisuj tekstu o tym uczonym

Budowę białek opisał amerykański fizyk i chemik Linus Carl Pauling (czyt. lajnus carl puling), za co w 1954 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Osiem lat później, tj. w 1962 r., otrzymał drugą – Pokojową Nagrodę Nobla za pracę podczas kampanii przeciwko próbom z bronią jądrową. Naukowiec ten uważany jest za jednego z najważniejszych chemików XX wieku.

3. BIAŁKA - wielkocząsteczkowe związki organiczne zbudowane z reszt aminokwasowych połączonych wiązaniami peptydowymi.
4. Produkty spożywcze bogate w białko to np.: jaja, rośliny strączkowe, mięso, ryby …
5. GLUTEN – to mieszanina białek występująca w ziarnach zbóż. Osoby, których organizm nie przyswaja glutenu, muszą stosować dietę bezglutenową, tzn. spożywać produkty pozbawione glutenu. (Przykłady produktów zawierających gluten: pieczywo, makarony, otręby, niektóre kasze, ciastka, wędliny, płatki śniadaniowe, chipsy …i wiele innych).

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Zad. 1 Napisz w zeszycie jakie funkcje w organizmie pełnią białka.

Zad. 2 Wyjaśnij trzy pojęcia: SKAZA BIAŁKOWA, ŻELATYNA (jak w zad. 6 str. 201) , EFEKT TYNDALLA (podr. str. 198)

 

DLA CHĘTNYCH (i sprawdzenia samego siebie)

Ćw. Interaktywne nr 1,2,3 - link poniżej (przewiń na sam dół strony)

https://epodreczniki.pl/a/bialka---budowa/Di56UwmTx

---

PONIEDZIAŁEK, 18.05.2020 r.

1. 8a, LEKCJA NR 3

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.

e-Lekcja nr 13

Temat:  Sacharydy. Glukoza i fruktoza – monosacharydy – lekcja online

 

Zapisz do zeszytu jako notatkę:

1. Badanie składu pierwiastkowego cukrów:

Obserwacje:

Pod wpływem ogrzewania cukier stopił się i zmienił barwę przez żółtą, brązową, aż do czarnej. Na ściankach zlewki skropliła się ciecz.

Wniosek:

Cukier zbudowany jest z węgla, wodoru i tlenu

 Zapisz do zeszytu jako ciąg dalszy notatki:

4. Glukoza i fruktoza (właściwości podr. str. 205)

wł. fiz.: substancje stałe, krystaliczne, bezbarwne, dobrze rozpuszczają się w wodzie;

wł. chem.: bezwonne, słodki smak, ulegają spalaniu

występowanie: owoce, warzywa, miód naturalny

5. Jeszcze o glukozie:

Nazwa zwyczajowa: cukier gronowy;

powstaje w procesie fotosyntezy – reakcja str. 204 podr.(znasz ją z lekcji biologii);

……………………………………………………………………..

ulega fermentacji alkoholowej – reakcja str. 143 podr.(przypomnienie;

……………………………………………………………………………….

 

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Zad. 1,2, 3 str. 207 podr.

^*** NOTATKA TYLKO DLA ZAINTERESOWANYCH CHEMIĄ !!!

^***identyfikacja glukozy: reakcje charakterystyczne glukozy: PRÓBA TROMMERA, PRÓBA TOLLENSA^***;

PRÓBA TROMMERA - redukcja niebieskiego osadu Cu(OH)₂ do ceglastego osadu Cu₂O – czyli redukcja Cu (II) do Cu (I)

PRÓBA TOLLENSA - Redukcja związków srebra do metalicznego srebra – czyli redukcja Ag (I) do Ag (0)

WNIOSEK:  Glukoza wykazuje właściwości redukcyjne w obecności Cu(OH)₂ i związków srebra

---

PIĄTEK, 22.05.2020 r.

LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI   

Zapisz temat  w zeszycie przedmiotowym.  

e-Lekcja nr 14

Temat:  Sacharoza – disacharyd, którym słodzi się potrawy

Zapisz do zeszytu jako notatkę:

C₁₂H₂₂O₁₁ SACHAROZA = cukier trzcinowy = cukier buraczany!!! = cukier, którym słodzisz herbatę

1.Sacharoza (właściwości podr. str. 209)

wł. fiz.: substancja stała, bezbarwna, dobrze rozpuszcza się w wodzie;

wł. chem.: bezwonne, słodki smak, ulega spalaniu

występowanie: buraki cukrowe, trzcina cukrowa.

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Zad. 1 str. 211 podr. (reakcja spalania całkowitego)

Zad. 2 str. 211 podr. (zawartość % - zad. na poziomie kl. 7)

Zad. 4 str. 211 podr. (o otrzymywaniu cukru z buraków…).

 

---

---

PONIEDZIAŁEK, 25.05.2020 r.

1. 8a, LEKCJA NR 3;

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.

 

e-Lekcja nr 15

Temat: Skrobia i celuloza – polisacharydy - lekcja online

 

Zapisz do zeszytu jako notatkę:

1. Wzór ogólny polisacharydów:

(C₆H₁₀O₅)_n   gdzie  _{n –} liczba naturalna o dużej wartości

2. SKROBIA I CELULOZA – w odróżnieniu od cukrów prostych i dwucukrów nie mają słodkiego smaku! i nie rozpuszczają się w wodzie!!!

SKROBIA

3. powszechnie występuje w postaci mąki ziemniaczanej;
4. właściwości:

fizyczne: substancja stała, biała, śliska w dotyku, trudno rozpuszczalna w zimnej wodzie, higroskopijna.

chemiczne: bez smaku, bezwonna.

5. Reakcja charakterystyczna: po dodaniu roztworu jodu np. jodyny, na badanej próbce pojawia się ciemnoniebieskie zabarwienie. Tzw. próba jodoskrobiowa, (dośw.46/213 podr.)

Zobacz doświadczenie klikając przynajmniej w jeden z poniższych linków:

https://www.youtube.com/watch?v=xP-duY7dex8  (czas ok. 40 sek.)

lub

https://www.youtube.com/watch?v=ThJgt1cx66Y (czas ok. 2,5 min.)

6. We wrzącej wodzie pęcznieje tworząc tzw.: kleik skrobiowy! - stąd stosowana do produkcji budyniu i kisielu.
7. Hydrolizuje w etapach:

SKROBIA --- DEKSTRYNY ---- GLUKOZA (reakcja str. 215 podr.)

Dlatego jest wykorzystywana do produkcji glukozy.

8. Występowanie: ziemniaki, ziarna zbóż, ryż, kukurydza.

CIEKAWOSTA *** (nie musisz wpisywać do zeszytu)

W Polsce do produkcji alkoholu na skalę przemysłową wykorzystuje się powszechnie występujące ziemniaki, które mają wysoką zawartość skrobi, a po hydrolizie (patrz punkt nr 7 notatki) są źródłem glukozy. Z niej natomiast w reakcji fermentacji alkoholowej otrzymuje się alkohol etylowy).

CELULOZA

9. powszechnie występująca w roślinach (np. bawełna, len, konopie) jako składnik ścian komórkowych oraz w drewnie 50-60%);
10. właściwości:

fizyczne: włóknista, substancja stała, biała, nie rozpuszcza się w wodzie.

chemiczne: bez smaku, bezwonna.

11. Nie ulega strawieniu w organizmie człowieka – nazywana błonnikiem pokarmowym.
12. Wykorzystywana głównie do produkcji papieru.

TO WARTO WIEDZIEĆ *** (nie musisz wpisywać do zeszytu, ale możesz ….)

Mąka ziemniaczana w postaci zbitego proszku nie pali się, natomiast rozpylona – gwałtownie się spala (wybucha). Skrobia, jako główny składnik mąki jest cukrem palnym. Wata celulozowa spala się, czuć zapach palącego się papieru. Celuloza jest substancją palną.

TO WARTO WIEDZIEĆ *** (nie musisz wpisywać do zeszytu, ale możesz…)

Skrobia i celuloza rozkładają się na cukry proste – końcowym produktem tego procesu jest glukoza. W przypadku skrobi proces ten zachodzi pod wpływem kwasu solnego i ogrzewania, a w przypadku celulozy – w obecności stężonego kwasu siarkowego(VI).

Ćwiczenia interaktywne nr 1-5

kliknij w poniższy link, przewiń na sam dół, poniżej słowniczka.

https://epodreczniki.pl/a/cukry---skrobia-i-celuloza/DZQQ5kibs

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Wyjaśnij pojęcia:  jodyna, dekstryny.

Wypisz zastosowanie skrobi i celulozy.

 

---

PIĄTEK, 29.05.2020 r.

KLASA 8b, LEKCJA NR 2,  KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI   

Zapisz temat  w zeszycie przedmiotowym.  

e-Lekcja nr 16

Temat:  Podsumowanie wiadomości o cukrach - węglowodanach

Zapisz do zeszytu jako notatkę:

Punkt 1 (Jeśli masz możliwość, to możesz wydrukować poniższą tabelę i wkleić do zeszytu).

 

 

UWAGA! Jeśli po zamieszczeniu notatki w zakładce e-Nauczanie tekst okaże się dla kogoś mało czytelny, wtedy (na życzenie) prześlę Wam ją poprzez e-mail podany do kontaktu.

 

Punkt 2

Reakcja spalania całkowitego cukru buraczanego (czyli sacharozy):

* uwaga! Zamiast znaku „=” zapisuj w zeszycie znak strzałki, czyli oznaczenie reakcji chem.

C₁₂H₂₂O_{11   +}   12 O₂   =*   12 CO₂   +   11 H₂O

 

Reakcja spalania całkowitego wielocukru występującego w budyniu, krochmalu, mące ziemniaczanej (czyli skrobi):

(C₆H₁₀O₅)_{n  +}   6n O₂   =*   6n CO₂   +   5n H₂O

 

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Zadanie: Czytam i interpretuję (do zeszytu wpisz tylko obliczenia, wyniki/odpowiedzi).

W tabeli poniżej przedstawiono etykietę gorzkiej czekolady. Przeanalizuj zawarte w niej dane i odpowiedz na pytania.

1. Jakich substancji jest najwięcej w gorzkiej czekoladzie?
2. Jaka ilość węglowodanów znajduje się w 2 porcjach (40 g) czekolady?
3. Dzienne zapotrzebowanie na białko u dzieci wynosi ok. 65 g. Jaką część dziennego zapotrzebowania na białko pokrywa jedna porcja (20 g) czekolady?

Źródło zadania:

https://epodreczniki.pl/a/substancje-chemiczne-o-znaczeniu-biologicznym---podsumowanie/DdtU8azQ4

 

PRZYPOMINAM O SPRAWDZIANIE !!!

Przypominam, że za tydzień w piątek (5 czerwca) będzie lekcja powtórzeniowa z działu „Substancje chemiczne o znaczeniu biologicznym (tłuszcze, białka, cukry), a w poniedziałek 08.06.2020 r. podczas lekcji online napiszecie w aplikacji testportal.pl  sprawdzian z tego działu.

---

PIĄTEK, 05.06.2020 r.

KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI   

Zapisz temat  w zeszycie przedmiotowym.  

e-Lekcja nr 17

Temat:  Podsumowanie wiadomości z działu substancje o znaczeniu biologicznym (tłuszcze, białka, cukry)

 

Na dobry początek przeczytaj informację z podr. str. 218,219 – Podsumowanie działu

 

Zapisz do zeszytu jako notatkę:

1. Tłuszcze – ………………….przepisz def. ze str. 218 w podr.,u samej góry………….
2. Białka – ………………….przepisz def. ze str. 218 w podr. ……………………….

Kliknij link, przewiń do rozdziału 3 :„Denaturacja a wysalanie białek” i obejrzyj/wykonaj interaktywne doświadczenie klikając na poszczególne zlewki …

https://epodreczniki.pl/a/substancje-chemiczne-o-znaczeniu-biologicznym---podsumowanie/DdtU8azQ4

3. Sacharydy (cukry) – ……..przepisz def. ze str. 219 w podr. u samej góry………..
4. Reakcje charakterystyczne

Kliknij link, przewiń do rozdziału 7 :„Reakcje charakterystyczne” i przeanalizuj zapis w tabelce

https://epodreczniki.pl/a/substancje-chemiczne-o-znaczeniu-biologicznym---podsumowanie/DdtU8azQ4

Ćwiczenie:

Dopasuj nazwę reakcji charakterystycznej do odczynnika  (uwaga: jeden odczynnik nigdzie nie pasuje):

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE:

Reakcja ksantoproteinowa, reakcja jodoskrobiowa, reakcja biuretowa, mętnienie wody wapiennej, odróżnianie tłuszczu roślinnego od zwierzęcego.

ODCZYNNIKI:

Cu(OH)₂, CO₂, jodyna,  HNO₃, Br₂,  H₂SO₄,

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Zad. 1-5 str. 220 podr. kl. 8 - Sprawdź, czy wiesz … sprawdź czy umiesz ….

 

PRZYPOMINAM O SPRAWDZIANIE !!!

W poniedziałek 08.06.2020 r. podczas lekcji online napiszecie w aplikacji testportal.pl  sprawdzian z tego działu.

 

---

---

PONIEDZIAŁEK, 08.06.2020 r.

1. 8a, LEKCJA NR 3; KL. 8b, LEKCJA NR 2 WEDŁUG PLANU LEKCJI

 

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.

 

e-Lekcja nr 18

Temat:  Sprawdzian wiadomości z działu: Substancje o znaczeniu biologicznym – lekcja online

 

Uczestnictwo w sprawdzianie jest obowiązkowe

Sprawdzian będzie pisany przez Was w formie online przy wykorzystaniu platformy: TESTPORTAL.PL

 

---

---

PONIEDZIAŁEK, 15.06.2020 r.

1. LEKCJA NR 3;

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.

 

e-Lekcja nr 19

Temat:  Analiza sprawdzianu. Poznane rodzaje reakcji chemicznych (część 1) – lekcja online

Zapisz w zeszycie przedmiotowym:

1. Analiza sprawdzianu z działu: Substancje o znaczeniu biologicznym
2. Rodzaje reakcji chemicznych (kl. 7):

REAKCJA SYNTEZY – z kilku substratów jeden produkt;

REAKCJA ANALIZY – z jednego substratu kilka produktów;

REAKCJA WYMIANY – z kilku substratów kilka produktów;

UTLENIANIE /SPALANIE – przyłączanie tlenu;

REAKCJA ZOBJĘTNIANIA – kationy H⁺  zobojętniane są przez aniony OH^-  i powstaje H₂O;

REAKCJA STRĄCENIOWA – powstaje produkt trudno- lub nierozpuszczalny w wodzie;

REAKCJA DYSOCJACJI JONOWEJ – rozpad elektrolitów na kationy (+) i aniony (-) pod wpływem wody;

REAKCJA EGZOENERGETYCZNA – przebiega z wydzieleniem energii;

REAKCJA ENDOENERGETYCZNA -  konieczne stałe doprowadzanie energii, ciepła.

 

Przykłady do ww. typów reakcji chemicznych zapiszemy wspólnie podczas lekcji online.

 

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Zastanów się, jakie jeszcze potrafisz podać przykłady reakcji, które można zakwalifikować do ww. typów reakcji chemicznych.

---

---

PIĄTEK, 22.05.2020 r.

KLASA 8a, LEKCJA NR 3 WEDŁUG PLANU LEKCJI   

Zapisz temat  w zeszycie przedmiotowym.  

e-Lekcja nr 20

Temat: Poznane rodzaje reakcji chemicznych (część 2)

Zapisz w zeszycie przedmiotowym:

1. Rodzaje reakcji chemicznych (kl. 8):

REAKCJA PRZYŁĄCZANIA – reakcja łączenia się cząsteczki zawierającej wiązanie wielokrotne (podwójne lub potrójne) z inną cząsteczką

1. przyłączanie bromu do etenu (etylenu): CH₂ = CH₂ +   Br₂   à CH₂Br – CH₂Br

REAKCJA POLIMERYZACJI – reakcja łączenia się pojedynczych cząsteczek związku chemicznego - monomerów w wielkocząsteczkowy produkt – polimer

Kliknij w link, przewiń do rozdziału 2 „Zastosowanie węglowodorów nienasyconych” i przypomnij sobie przebieg i zapis reakcji polimeryzacji (na przykładzie etenu):

https://epodreczniki.pl/a/zastosowanie-weglowodorow/DRx3nJFkq

REAKCJA ESTRYFIKACJI – reakcja chemiczna alkoholu z kwasem karboksylowym, której produktem jest ester i woda, zachodzi w obecności stęż. kwasu siarkowego (VI), H₂SO₄

FERMENTACJA ALKOHOLOWA – reakcja biochemiczna polegająca na powstawaniu etanolu z monosacharydów (cukrów prostych, np. glukozy)

FERMENTACJA OCTOWA – enzymatyczny proces utleniania etanolu do kwasu octowego w obecności bakterii

Ciekawostka:

Pozostawione w otwartych naczyniach napoje alkoholowe po pewnym czasie kwaśnieją. W ten sposób, w wyniku fermentacji octowej powstaje ocet.

Ćwiczenia do samodzielnego wykonania:

Zastanów się, jakie znasz  przykłady reakcji, które można zakwalifikować do ww. typów reakcji chemicznych.

 

---

---

PONIEDZIAŁEK, 22.06.2020 r.

1. 8a, LEKCJA NR 3; KL. 8b, LEKCJA NR 2 WEDŁUG PLANU LEKCJI

Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.

 

e-Lekcja 21

Temat:  Chemia wokół nas – to warto wiedzieć – lekcja online

 

Dyskusja w trakcie lekcji online „CHEMIA WOKÓŁ NAS”

 

1. Czystość złota podaje się w karatach. Chemicznie czyste złoto Au, ma 24 karaty. 1 karat to 1/24 zawartości złota w stopie.
2. Ziarenka ryżu są higroskopijne, dlatego często dodaje się je do solniczek, aby pochłaniały wilgoć, a sól nie ulegała zbryleniu.
3. Suchy lód to zestalony tlenek węgla (IV), CO₂, który w temp. pokojowej pobierając ciepło z otoczenia, przechodzi bezpośrednio w stan gazowy – nie topiąc się!!! Takie zjawisko to SUBLIMACJA („ dośw. na kanale youtube”).
4. Woda destylowana to woda pozbawiona wszelkich związków chemicznych, m.in. soli mineralnych i rozpuszczonych gazów; nie przewodzi prądu elektrycznego.
5. Niezwykła właściwość wody - największą gęstość woda ma w temperaturze 4^o C (podczas mrozów gromadzi się na dnie zbiornika wodnego i umożliwia życie roślinom i zwierzętom).
6. Pod normalnym ciśnieniem woda wrze w 100^oC, im wyższa wysokość n.p.m. tym wartości ciśnienia i temp. wrzenia wody są niższe! – potrawy gotują się wtedy dłużej. Natomiast im wyższe ciśnienie, tym wyższa temperatura wrzenia i krótszy czas gotowania szybkowary, garnki ciśnieniowe…
7. 1mld ludzi na Ziemi nie ma dostępu do wody bezpiecznej dla zdrowie. Corocznie 3 mln ludzi umiera z powodu chorób związanych z brakiem wody lub jej złą jakością – OSZCZĘDZAJ WODĘ!!!!
8. „Woda sodowa” – nie zawiera sodu! (syfony)
9. Zardzewiałe gwoździe można oczyścić z rdzy napojem typu cola, który zawiera kwas fosforowy (V). H₃PO₄ rozpuszcza szkliwo zębów!!!
10. Fajerwerki swoje barwy zawdzięczają kationom metali zawartych w solach stosowanych do ich produkcji. Np. kationy strontu i litu nadają płomieniom barwę czerwoną, sodu – żółtą, magnezu i glinu – białą, baru – zieloną.
11. Węglan wapnia CaCO₃ to podstawowy składnik skał wapiennych, tzw. wapień. Wapień i kreda to skały osadowe, które powstały na dnie mórz i oceanów. To z nich zbudowana jest np. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, występują także miejscowo w Tatrach, Pieninach, Górach Świętokrzyskich, na wyżynie Lubelskiej oraz okolicach Chełma i Zamościa.
12. GIPS – to przykład soli uwodnionej, CaSO₄ x 2 H₂ Czy wiesz, że bandaż gipsowy namoczony w wodzie nakłada się na złamaną kończynę, a po wyschnięciu powstaje twarda skorupa.
13. W przypadku zatrucia metanolem podajemy 50 ml etanolu lub sodę oczyszczoną i wzywamy pogotowie ratunkowe.

 

Powyższe i inne zagadnienia będą omówione podczas ostatniej lekcji chemii online w tym roku szkolnym. Zachęcam do wydrukowania i wklejenia notatki do zeszytu przedmiotowego.

Wszystkiego dobrego na dalszą „przygodę z chemią”. Powodzenia w szkołach ponadpodstawowych!